Bà N.T.K.L (64 tuổi, ngụ TP HCM) bị suy tim nhiều năm nay, ban đầu thực hiện đúng chỉ dẫn của bác sĩ về chế độ ăn uống, sinh hoạt, sử dụng thuốc và tái khám định kỳ, tình trạng suy tim ổn định, khỏe hơn. Tuy nhiên, sau đó do không tuân thủ, sức khỏe bà xuống dốc trầm trọng, rơi vào khó thở và phù nề toàn thân.

Căn bệnh mạn tính nguy hiểm

Tại bệnh viện (BV), các bác sĩ xác định bà suy tim khá nặng, độ 3, hạn chế nhiều vận động thể lực, mặc dù bệnh nhân khỏe khi nghỉ ngơi nhưng chỉ vận động nhẹ đã có triệu chứng cơ năng. Bà được khuyến cáo tuân thủ điều trị, thay đổi lối sống, duy trì việc điều trị cùng chế độ ăn uống, sinh hoạt phù hợp và được theo dõi chặt chẽ thì dần dần tình trạng suy tim được kiểm soát trở lại, song khó tránh khỏi những di chứng do suy tim để lại.

Theo ThS-BS Trương Phan Thu Loan, Khoa Khám bệnh BV Nhân Dân 115 TP HCM, tim hoạt động như một cái bơm với hai hệ thống bơm riêng biệt trong cùng một quả tim: một ở bên phải và một ở bên trái. Bình thường tim co bóp nhịp nhàng với tần số vào khoảng 60-80 lần/phút trong suốt cuộc đời. Suy tim là một tình trạng trong đó tim không đủ khả năng tiếp nhận máu về tim (suy tim tâm trương) hoặc không thể bơm đủ máu đến các cơ quan khác nhau trong cơ thể (suy tim tâm thu).

Sai lầm dẫn tới nguy kịch khi bị suy tim - Ảnh 1.

Khám bệnh suy tim tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM

Chỉ riêng tại BV Đại học Y Dược TP HCM, mỗi năm có hơn 6.000 lượt người bệnh khám theo dõi và điều trị suy tim, trong đó hơn 300 lượt người bệnh phải nhập viện.

TS-BS Bùi Thế Dũng, Trưởng Khoa Nội tim mạch BV Đại học Y Dược TP HCM, cho biết các triệu chứng điển hình của suy tim là khó thở, mệt mỏi, phù chân… do tim không đủ khả năng bơm để cung cấp máu bảo đảm cho các nhu cầu hoạt động của cơ thể. Đây là căn bệnh mạn tính nguy hiểm bởi tiềm ẩn nhiều biến chứng có thể đe dọa tính mạng. Người bệnh suy tim có thể bị phù phổi cấp, tổn thương đa cơ quan (gan, thận…), đột quỵ, nhồi máu cơ tim hoặc đột tử.

Tránh sai lầm

Ngày nay, suy tim vẫn là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tái nhập viện cao, mặc dù đã có nhiều phương pháp điều trị.

ThS-BS Phạm Ngọc Đan, Khoa Nội tim mạch BV Đại học Y Dược TP HCM, nêu thực tế nhiều người bệnh thường chỉ tuân thủ điều trị trong thời gian đầu, sau khi tình trạng sức khỏe ổn định hơn lại có tâm lý chủ quan hoặc tin theo những thông tin không chính xác, từ đó dẫn đến nhiều sai lầm trong cách tự chăm sóc như: không sử dụng thuốc đều đặn, không tái khám định kỳ, thậm chí tự ý sử dụng các loại thuốc không theo chỉ dẫn của bác sĩ, không tuân thủ chế độ dinh dưỡng, vận động… Điều này dẫn đến tình trạng suy tim diễn tiến nặng phải nhập viện, tăng tử vong cũng như ảnh hưởng các cơ quan khác như suy gan, suy thận…

Theo các bác sĩ, có nhiều nguyên nhân gây suy tim: bệnh lý mạch vành, tăng huyết áp, bệnh van tim, bệnh cơ tim, tim bẩm sinh, suy tim cung lượng cao, thiếu máu mạn, luồng thông động tĩnh mạch, cường giáp, nhịp nhanh, viêm màng ngoài tim co thắt…

Suy tim là một trong những bệnh mạn tính nặng thường gặp nhất, khó có thể chữa khỏi hoàn toàn nhưng nếu người bệnh suy tim có được chương trình chăm sóc hợp lý, bao gồm duy trì lối sống khoa học, lành mạnh và tuân thủ đúng hướng dẫn điều trị, người bệnh vẫn có thể kiểm soát bệnh tốt, cải thiện chất lượng cuộc sống, giảm tỉ lệ nhập viện và kéo dài tuổi thọ.

ThS-BS Phạm Ngọc Đan cho biết những sai lầm trong việc chăm sóc người bệnh suy tim là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tình trạng bệnh diễn tiến nặng. Vì vậy, người bệnh nên tuân thủ hướng dẫn, chỉ định của bác sĩ, chủ động trang bị kiến thức từ các nguồn thông tin chính thống và nên tham gia các chương trình quản lý người bệnh suy tim để đạt mục tiêu điều trị, tránh mắc các sai lầm không đáng có.

Theo TS-BS Bùi Thế Dũng, để đạt được hiệu quả điều trị, người bệnh cần phối hợp 3 yếu tố chính là sử dụng thuốc đều đặn, thực hiện chế độ dinh dưỡng và chế độ luyện tập theo đúng chỉ định của bác sĩ.

Ngay khi có các dấu hiệu bất thường, người bệnh nên đến cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời, tránh tình trạng bệnh diễn tiến nặng gây nhiều hậu quả nguy hiểm và tử vong. 

Cải thiện chất lượng sống

Giới chuyên môn khuyến cáo để giảm tỉ lệ tái nhập viện, giảm tỉ lệ tử vong và cải thiện chất lượng cuộc sống, việc người bệnh kiên trì tuân thủ điều trị, biết cách tự chăm sóc bản thân, thay đổi lối sống và luyện tập phù hợp, nhận biết được các dấu hiệu suy tim diễn tiến nặng là những yếu tố quan trọng nhất. Người bệnh nên duy trì chế độ dinh dưỡng, tập luyện thể lực, dùng thuốc đều đặn theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ.

Bài và ảnh: NGUYỄN THẠNH